ओझे नेमके कशाचे????????????????

       ओझे नेमके कशाचे????????????????  Ranjitsinh Disale

महाराष्ट्रातील तमाम शाळकरी मुलांच्या पाठीवर भौतिक सुविधांचे ओझे आहे कि बोजड आशयाचे ओझे आहे? याचा उलगडा होणे गरजेचे आहे.प्रसारमाध्यमांनी उपस्थित केलेल्या प्रश्नाची उकल म्हणून समितीची स्थापना झाली.या समितीने आपला अहवाल देखील दिला.मात्र या समितीने १९९३ साली प्रो.यशपाल यांनी सादर केलेल्या ओझ्याविना अध्ययन या अहवालाचा जराही विचार केल्याचे जाणवत नाही.१९९३ सालच्या या अहवालात आताच्या समस्येवर ५ सूत्री उपाय सुचवल आहेत.  (वाचा.www.ranjitsinhdisale.blogspot.in)

ज्याचे प्रतिबिंब ncf 2005 मध्ये उमटले आहे.मात्र याकडे राज्य शासनाच्या समितीने अक्षम्य दुर्लक्ष केले आहे.कदाचित समितीला केवळ भावनिक उपाय सुचवायचे असावेत.कारण ज्या शिफारशी सुचवल्या आहेत त्या अशात्रीय आहेत,असे वाटते.

मुळात आशयाचे ओझे आहे तरी काय? किती आहे आशयाचे ओझे? या प्रश्नांची उकल या लेखातून करून घेवूयात.जर १ ली ते ४ थी च्या पाठ्यपुस्तकावर नजर टाकली तर पुढील निरीक्षणे मी नोंदवली आहेत.

१ ली चे मूल  वर्ष्यातील साधारण २२०-२४० अध्यापन दिवसात मराठी,गणित व इंग्रजी या ३ विषयातील एकूण ११८ उप घटक २४० पानांमधून शिकते.

२ री चे मूल तेवढ्याच दिवसात त्याच ३ विषयातील ११६ उप घटक २५० पानांमधून शिकते.

३ री चे मूल ७५ उप घटक ४१४ पानांमधून शिकते

४ थी चे मुल ९१ उप घटक ४९० पानांमधून शिकते.

वरील नोंदींमध्ये कला,कार्यानुभव ,शारीरिक अभ्यास या विषयांचा समावेश नाही. तो केला तर अजून वाढ होईल आशयामध्ये. आता वरील सर्व उप घटक केवळ शिकायचे नाहीत तर त्याचे दृढीकरण ,सराव व मूल्यमापन या देखील कृती गरजेच्या आहेत.

आता या आशयाचा बोजडपणा लक्षात आला असेल. मात्र याकडे दुर्लक्ष केलेय समितीने.या अशायाच्या ओझ्याखाली बालक दबून न गेल्यास नवलच. हे ओझे कमी करायला हवे.मात्र रोग म्हशीला अन औषध पखालीला असा प्रकार दिसतो.या समितीला आशयाच्या बोजडपणा घालवण्याची सुवर्णसंधी या निमित्ताने लाभली होती.मात्र ती व्यर्थ गेली याचे दुख आहे.

आता एक नजर टाकू समितीच्या शिफारशींवर.

राज्य शासनाने नेमलेली ही समिती नेमकी कोणत्या अभ्यासक्रम मंडळाला शिफारशी देणार ? याबाबत गोंधळ आहे असे वाटते. कारण समितीने तिच्या अहवालात असे निरीक्षण नोंदवले आहे कि – “ राज्य मंडळाच्या शाळांपेक्षा CBSC,ICSE या मंडळाच्या शाळांमधील मुलांच्या दप्तराचे ओझे जास्त असते.” मग असे असेल तर मग सरकार CBSC बोर्डाला साधे पत्र लिहून याची कल्पना देवू शकते असते ना. त्या मंडळाने यावर उपाययोजना करायला हवी.आणि शिफारशी मात्र आहेत राज्य मंडळाला. आता बालभारतीने पुस्तके सत्रावार छापावी अशी शिफारस केलीय.हा विरोधाभास नाही का? थोडक्यात काय तर समस्या आहे CBSC बोर्डाच्या शाळांची अन उपाय मात्र राबवायचे बालभारतीने!!!!!!!!!! या समस्येआड सरकार आता बालभारती सोबतच CBSC शाळांवर वर पण अंकुश ठेवू पाहतेय कि काय असे ही वाटते..

पुस्तके एकत्रित करावी,

सत्र वार छपाई करावी ,

छपाई चा कागद बदलावा

एकच वही आणायला लावावी.

अशा स्वरुपाय्च्या सूचना आहेत.

जर याची अंमलबजावणी झालीच तर मग ते शिक्षण शास्त्राच्या विरोधात असेल असे वाटते. कारण बालभारती काय किंवा इतर अभ्यासक्रम मंडळे पाठ्यपुस्तकाची रचना ही समकेंद्री पध्दतीने करतात. आशय देखील तसाच मांडला जातो. तसेच परस्पर समवाय देखील त्यात साधलेला असतो. मग इतकी शास्त्र शुध्द रचना का बदलावी? याचे कोणतेही कारण अहवालात नाही..............................

रणजितसिंह iDsalao

7276580113

.